Wybory prezydenckie 2025 od kuchni. Jak wygląda praca w komisji i kto może się zgłosić?
Wybory prezydenckie w 2025 roku to jedno z najważniejszych wydarzeń politycznych w Polsce. Jednak za sprawnym przebiegiem głosowania stoją nie tylko kandydaci i wyborcy, ale także tysiące osób pracujących w komisjach wyborczych. To właśnie członkowie komisji dbają o prawidłowość procesu wyborczego, liczą głosy i przekazują wyniki do publicznej wiadomości. Kto może zostać członkiem komisji, jak wygląda dzień pracy przy wyborach i ile można zarobić?
Kto może zostać członkiem komisji wyborczej w 2025 roku?
Praca w komisji wyborczej podczas wyborów prezydenckich w 2025 roku jest dostępna dla szerokiego grona obywateli. Istnieją jednak pewne wymogi prawne wobec kandydatów. Muszą oni:
- posiadać obywatelstwo polskie,
- najpóźniej w dniu zgłoszenia ukończyć 18 lat,
- nie być pozbawionym praw publicznych prawomocnym orzeczeniem sądu,
- nie być pozbawionym praw wyborczych prawomocnym orzeczeniem Trybunału Stanu,
- nie być ubezwłasnowolnionym prawomocnym orzeczeniem sądu,
- stale zamieszkiwać na obszarze województwa, w którym jest zgłaszany do komisji,
- być ujętym w Centralnym Rejestrze Wyborców w stałym obwodzie głosowania w jednej z gmin danego województwa.
Te warunki mają być gwarancją, że członkowie komisji są osobami przestrzegającymi prawo, są w stanie sprostać zadaniu oraz są związani z lokalną społecznością i znają realia danego regionu.
Kto nie może pracować w komisji wyborczej?
Nie każdy, kto spełnia powyższe kryteria, może zostać członkiem komisji. Wykluczeni są m.in.:
- kandydaci w wyborach,
- komisarze wyborczy,
- pełnomocnicy wyborczy i finansowi komitetów wyborczych,
- urzędnicy wyborczy,
- mężowie zaufania,
- obserwatorzy społeczni,
- osoby spokrewnione z kandydatem (małżonek, wstępny, zstępny, rodzeństwo, przysposobieni i ich małżonkowie), jeśli kandydat startuje w okręgu właściwym dla danej komisji,
- pełnomocnicy głosowania w komisji właściwej dla obwodu osoby udzielającej pełnomocnictwa.
Takie ograniczenia mają na celu zapewnienie bezstronności i przejrzystości procesu wyborczego.
Jak zgłosić się do pracy w komisji wyborczej?
Zgłoszenia kandydatów na członków komisji wyborczych przyjmowane są przez urzędy gmin lub miasta, najczęściej na kilka tygodni przed wyborami. W 2025 roku termin zgłoszeń upłynął 18 kwietnia, na miesiąc przed głosowaniem zaplanowanym na 18 maja.
Aby się zgłosić, należy:
- wypełnić formularz zgłoszeniowy dostępny w urzędzie lub na stronie Państwowej Komisji Wyborczej,
- dołączyć wymagane oświadczenia (np. o niekaralności i spełnianiu wymogów ustawowych),
- złożyć dokumenty osobiście lub elektronicznie (w zależności od wytycznych danej gminy).
Warto pamiętać, że samo zgłoszenie nie gwarantuje powołania do komisji – liczba miejsc jest ograniczona, a o wyborze decyduje losowanie lub kolejność zgłoszeń.
Jakie są zadania członka komisji wyborczej?
Praca w komisji wyborczej to duża odpowiedzialność i konieczność zachowania pełnej bezstronności.
Do głównych obowiązków członków komisji należą:
- czynny udział w przeprowadzeniu głosowania w danym obwodzie (sprawdzanie tożsamości wyborców, wydawanie kart do głosowania, zbieranie podpisów),
- czuwanie nad przestrzeganiem prawa wyborczego w lokalu wyborczym,
- udzielanie instrukcji wyborcom,
- liczenie głosów po zamknięciu lokalu wyborczego,
- ustalenie i ogłoszenie wyników głosowania w obwodzie,
- przekazanie wyników do właściwej komisji wyższego szczebla.
Członkowie komisji muszą być obecni w lokalu wyborczym od wczesnych godzin porannych aż do zakończenia liczenia głosów, co często oznacza pracę przez kilkanaście godzin.
Jak wygląda dzień pracy w komisji podczas wyborów prezydenckich?
Dla wielu osób praca w komisji wyborczej to pierwsze zetknięcie z „kuchnią” wyborów. Dzień głosowania zaczyna się już około godziny 6:00 rano, kiedy członkowie komisji spotykają się w lokalu wyborczym, przygotowują urny, sprawdzają materiały i podpisują protokoły otwarcia.
W godzinach 7:00–21:00 trwa głosowanie. Członkowie komisji na zmianę obsługują wyborców, kontrolują listy, wydają karty, pilnują porządku i reagują na ewentualne nieprawidłowości. Po zamknięciu lokalu rozpoczyna się liczenie głosów – proces żmudny, wymagający skupienia i dokładności. Wyniki są następnie przekazywane do komisji okręgowej i ogłaszane publicznie.
Ile można zarobić w komisji wyborczej w 2025 roku?
Praca w komisji wyborczej jest odpłatna. W 2025 roku wysokość diet ustalono na następującym poziomie:
- przewodniczący komisji: 700 zł brutto,
- zastępca przewodniczącego: 600 zł brutto,
- członek komisji: 500 zł brutto.
Dodatkowo przysługuje zwrot kosztów podróży i noclegów, jeśli praca wykonywana jest poza miejscem zamieszkania. W przypadku drugiej tury wyborów członkowie komisji mogą otrzymać kolejną dietę za ponowny udział w pracach komisji.
Jakie są wyzwania i zalety pracy w komisji wyborczej?
Wyzwania:
- Długi czas pracy – od wczesnego rana do późnych godzin nocnych.
- Konieczność zachowania pełnej bezstronności i znajomości przepisów prawa wyborczego.
- Praca pod presją czasu, szczególnie podczas liczenia głosów.
- Odpowiedzialność za prawidłowość przebiegu wyborów i bezpieczeństwo dokumentów.
Zalety:
- Możliwość zdobycia cennego doświadczenia zawodowego i społecznego.
- Poznanie procesu wyborczego „od kuchni”.
- Satysfakcja z udziału w ważnym wydarzeniu obywatelskim.
- Dodatkowy zarobek i zwrot kosztów dojazdu.
Praca w komisji wyborczej a rynek pracy – dane GUS
Według danych GUS w 2024 roku w Polsce przy organizacji wyborów parlamentarnych i samorządowych pracowało ponad 250 tys. osób w komisjach wyborczych. To pokazuje skalę tego przedsięwzięcia i znaczenie pracy tysięcy obywateli dla sprawnego przebiegu wyborów. W 2025 roku, ze względu na spodziewaną wysoką frekwencję, liczba członków komisji może być jeszcze większa.
Jak przygotować się do pracy w komisji wyborczej?
Każdy powołany członek komisji musi przejść obowiązkowe szkolenie organizowane przez urząd gminy lub miasto. Szkolenie obejmuje:
- przepisy Kodeksu wyborczego,
- obowiązki i prawa członków komisji,
- procedury liczenia głosów,
- zasady zachowania bezpieczeństwa i poufności danych.
Dodatkowo członkowie komisji otrzymują materiały szkoleniowe i instrukcje postępowania w sytuacjach nietypowych, np. próbach naruszenia ciszy wyborczej czy zgłoszeniach nieprawidłowości.
Kto najczęściej zgłasza się do pracy w komisji wyborczej?
Z danych urzędów wynika, że do komisji wyborczych zgłaszają się osoby w różnym wieku – od studentów po emerytów. Praca ta jest popularna wśród:
- nauczycieli i pracowników administracji,
- studentów i absolwentów,
- osób szukających dodatkowego zarobku,
- aktywnych obywateli zainteresowanych życiem publicznym.
Warto podkreślić, że doświadczenie zdobyte w komisji wyborczej jest cenione przez pracodawców, zwłaszcza w sektorze administracji, edukacji i NGO.
Podsumowanie: praca w komisji wyborczej – wyzwanie i szansa
Praca w komisji wyborczej podczas wyborów prezydenckich 2025 to nie tylko dodatkowy zarobek, ale także okazja do zdobycia nowych umiejętności i poznania procesu wyborczego od środka. To wyzwanie, które wymaga odpowiedzialności, rzetelności i zaangażowania, ale daje też satysfakcję z udziału w jednym z najważniejszych wydarzeń obywatelskich w kraju.